Dag 7: Ben je Tevreden met je Leven? De Dimensies van Depressie

Vandaag vroeg iemand mij of ik tevreden ben met mijn leven en ik antwoordde: “Het is ok.” En dat was het blijkbaar dan ook, maar de vraag bleef maar rondspelen door mijn kop doorheen de hele dag en uiteindelijk, met wat nadrukkelijker naar de vraag te kijken, opende ik het hele punt van depressie in mijn leven.
 
Doorheen mijn leven heb ik altijd dingen ervaren of aanvaard in mijn leven waar ik niet tevreden mee was, maar ik schreef het af als dingen ‘die ik nu eenmaal moet aanvaarden’, waar ik niets kan aan doen, die buiten mijn controle liggen. Dus in plaats van er iets aan te doen, onderdrukte ik de ervaring in dat moment en liet ik mijzelf geloven dat ik tevreden en voldaan was met mijzelf en mijn leven. Mijn alledaagse activiteiten gingen dan gewoon hun gangetje, maar langzaamaan begon alles moeilijker te worden. Ik voelde dat ik vaak geen zin had om iets te doen en mijn ervaring van mijzelf werd ‘zwaarder’. Dag in, dag uit zag mijn leven er ongeveer hetzelfde uit en het vroeg steeds meer en meer moeite om mijzelf te motiveren om door mijn dagelijkse routine te gaan. In de ochtend werd ik steeds vaker waker met het gevoel en de gedachte van ‘ik wil niet opstaan’, ‘wat is het nut?’, ‘weer een saaie dag tegemoet’. En zelfs dit gevoel beschouwde ik als ‘dit maakt nu eenmaal deel uit van het leven’ – ik aanvaardde het, het was ‘normaal’. Ik stelde er mij niet veel vragen bij, maar mijn gemoed werd zwaarder en grauwer.
 
Uiteindelijk begon ik mijn ontevredenheid meer en meer te uiten en did deed ik door middel van woede-uitbarstingen – beide ten opzichte van mijzelf, maar voornamelijk anderen in mijn omgeving – waar ik een excuus begon te zoeken om ruzie te maken of iemand’s neus ging afbijten. Die woede zag ik wel als een probleem en ik probeerde mijzelf dan terug te kalmeren omdat die woede en hoe ik het op andere mensen uitnam, mij schrik aanjoegen. Maar ik stelde mij nooit de vraag waar de woede vandaan kwam, waarom ik mij zo ongemakkelijk voel in mijn vel, waarom alles niet gewoon vlot gaat. En aangezien ik de oorzaken nooit identificeerde, zocht ik ook nooit naar oplossingen en de cyclus bleef zich dan maar herhalen, keer op keer.
 
De woede die ik op anderne uitnam was eigenlijk de kwaadheid die ik had weggeborgd ten opzichte van mijzelf omdat ik nooit verantwoordelijkheid nam voor datgene waar ik niet tevreden mee was in mijn leven. Ik was kwaad op mijzelf omdat ik dingen aanvaardde die ik niet zou moeten aanvaarden. Ik slikte het gewoon in de gedachte dat ‘ik er wel tegen kan’ of ‘ik het wel aankan’ – uitdrukkingen van zelf-compromitatie.
 
Het is slechts recentelijk dat ik dat zwaar gevoel ben beginnen aanzien voor wat het was: depressie. Mijn hele leven lang heb ik geleefd met depressie, maar ik nam het zo voor normaal dat ik het me zelfs niet realiseerde. Mijn begrip van het woord depressie was ook niet duidelijk omdat het woord mij voor het eerst werd uitgelegd nadat mijn broer was opgenomen in een psychiatrische instelling na een zelfmoord-poging. Ik was op vakantie en toen dit gebeurde en toen ik terugkwam was mijn broer niet thuis. Toen ik vroeg waar mijn broer aan het uithangen was, vroeg mijn moeder mijn om bij haar in de zetel te komen zitten. Ze vroeg mij of ik wist wat het woord ‘depressie’ betekent, en ik zei ‘neen’. Ze zei dat depressie het gevoel is dat je het niet meer ziet zitten. En dan vertelde ze dat mijn broer depressief was een had proberen zelfmoord plegen. Dus mijn begrip van het woord ‘depressie’ was ‘iets heel serieus’ en stond enkel in relatie tot het compleet willen eindigen van je leven, het gevoel dat je niet meer wilt leven en begint te zoeken maar manieren om jezelf van kant te maken. Maar dit is slechts een extreme vorm van depressie. Depressie kan heel subtiel zijn, als bij mij het geval was – ik zag het maar als ‘ik ben slechtgezind’, maar ik was elke dag ‘slechtgezind’, of dan toch binnenin – vanbuitenaf zag ik er waarschijnlijk niet per se slechtgezind of depressief uit omdat ik wist dat dit iets is dat mensen niet graag rond zich hebben. Mensen houden van luchtigheid en vrolijkheid en ik wilde geen buitenstaander zijn, dus ik deed wat ik moest doen om niet uit de boot te vallen.
 
Depressie is dus een gevolg van het onderdrukken van momenten waarin je ziet dat ‘iets niet lekker is’, ‘er is ergens iets mis’ – maar in plaats van het te onderzoeken en richting te geven, onderdruk je het. En dat is meteen ook de directe vertaling van het woord ‘depressie’ uit het Latijn: ‘de’, naar beneden – ‘pressie’, komt van het werkwoord ‘drukken’ – dus naar beneden drukken of onderdrukken.
 
Wordt vervolgd.